Brexit sociale zekerheid: grensoverschrijdende situaties
Brexit en sociale zekerheid: what’s next? Per 01/01/2021 zal de transitieperiode ingevolge het terugtrekkingsakkoord met de EU beëindigd worden en gelden de fundamentele beginselen van het vrij verkeer – personen en diensten- niet meer in het Verenigd Koninkrijk. Er gelden echter specifieke regels op het vlak van sociale zekerheid voor situaties die al begonnen zijn voor einde 2020.
Bestaande grensoverschrijdende situaties, die al begonnen zijn vóór eind 2020
De toepasselijke sociale zekerheid blijft verder bepaald door de Europese Verordening 883/04 zolang de grensoverschrijdende situatie ononderbroken is en al begonnen is vóór eind 2020 .
Bepaalde situaties worden echter gelijkgesteld met “ononderbroken” zoals ziekte, loopbaanonderbreking met uitkeringen, jaarlijkse vakantie,…
Elke andere onderbreking, ongeacht de duur, beëindigt in principe de Brexit-uitlooprechten (art. 30, lid 2 van het terugtrekkingsakkoord WA) met als gevolg dat niet langer de betreffende EU-rechtsregels maar wel het nationale recht van de betrokken lidstaat volledig uitwerking krijgt.
Verschillende types grensoverschrijdende situaties kunnen elkaar naadloos opvolgen zonder dat deze uitlooprechten in het gedrang komen. Telkens kan een A1/E101 verklaring afgeleverd worden.
Brexit en sociale zekerheid: grensoverschrijdende situaties, die aanvangen vanaf 2021
Indien de situatie pas zal aanvangen na het einde van de transitieperiode (31/12/2020) of onderbroken is, zal het nationale recht van de betrokken Staten volledig uitwerking hebben. Het is dus mogelijk dat een werknemer nergens verzekerd zal zijn of in beide landen op hetzelfde loon sociale zekerheidsbijdragen zal moeten betalen.
Het VK is volledig te beschouwen als een “derde staat” en haar onderdanen als “derdelanders, niet behorende tot de Europese Economische Ruimte”.
1. Detachering VK ► BE
Artikel 3 RSZ-wet bepaalt dat een werknemer enkel onderworpen is in België indien hij op het Belgische grondgebied werkt in dienst van een in België gevestigde werkgever (of verbonden is aan een Belgische exploitatiezetel van een in het buitenland gevestigde werkgever).
Bij detachering (m.a.w. exclusieve arbeidsrelatie met VK werkgever) zal de betrokken werknemer, ongeacht de duur van de tewerkstelling in België, niet aan het Belgische werknemersstelsel onderworpen zijn. De RSZ kan in dit geval een “artikel 3- verklaring” afleveren waarbij een advies verstrekt wordt inzake het niet vervuld zijn van de voorwaarden.
De werknemer kan gedurende 52 weken verder verzekerd blijven in het VK stelsel indien bepaalde voorwaarden voldaan zijn.
2. Detachering BE ►VK
Een vanuit België gedetacheerde werknemer blijft voor een periode van maximaal 6 maanden, maximaal te verlengen met 6 maanden onderworpen aan het stelsel voor werknemers. Er bestaat geen mogelijkheid om daarvan af te wijken voor een langere periode. Een onderbreking van minimaal 2 maanden is nodig om de “teller op nul te zetten” en een nieuwe periode toe te kennen. De RSZ kan op aanvraag een document K/TM 138ter afleveren.
Een vrijwillige aansluiting bij het Belgische stelsel van de Overzeese Sociale Zekerheid is mogelijk bij werken in het VK.
De werknemer kan gedurende 52 weken vrijgesteld worden van een onderwerping aan het VK stelsel indien bepaalde voorwaarden voldaan zijn.
3. Tewerkstelling in meerdere lidstaten en een aspect in het VK.
In deze situaties (bijvoorbeeld werkgever in het VK, een gedeelte van de werkzaamheden in het VK,…) moeten alle aspecten van het dossier case-by-case onderzocht worden.
In het geval waarbij de enige band met het VK de nationaliteit van de werknemer is, zijn de verordeningen van toepassing en zal de woonlidstaat of de lidstaat waar de werkgever gevestigd is bevoegd zijn voor zijn sociale zekerheid. Een A1 verklaring wordt afgeleverd door die lidstaat.
Bron: Nieuwsbrief IBRI (RSZ)