Intracommunautaire levering: Hof van Justitie verduidelijkt basisvoorwaarden rond vrijstelling

Goederen die u intracommunautair levert naar een andere EU-lidstaat, zijn in principe vrijgesteld van btw. Het vervoer naar een andere lidstaat blijft essentieel. Maar het Hof nuanceert de formele eis van het bezit van een btw-nummer. Ook zonder een btw-nummer in een ander lidstaat kan de vrijstelling worden toegepast als aan alle materiële voorwaarden is voldaan. Wij zoomen samen met u in op de spelregels.

Basisvoorwaarden

Opdat u als ondernemer goederen vrij van btw naar een andere lidstaat zou kunnen leveren, moeten twee voorwaarden vervuld zijn:

1. De goederen moeten daadwerkelijk naar een andere EU-lidstaat vervoerd worden én
2. De koper moet een geldig btw-nummer opgeven van een andere EU-lidstaat.

De verkoper die de vrijstelling wegens intracommunautaire levering inroept, moet dit dubbele bewijs leveren.

We bekijken beide voorwaarden meer in detail.

1. Vervoer naar een andere lidstaat

Het grensoverschrijdend vervoer van een lidstaat naar een andere lidstaat mag met alle mogelijke middelen worden aangetoond. Volgens het KB nr. 52 worden onder meer als bewijsstukken aanvaard:

• contracten,
• bestelbons,
• vervoerdocumenten,
• betalingsstukken.

Merk op dat de btw-administratie sinds 1 juli 2016 ook een zogenaamd bestemmingsdocument aanvaardt.

De casus Santogal die recent aan het Hof van Justitie werd voorgelegd betrof de levering van een nieuw voertuig door een Portugese garagist aan een Angolese particulier. We besparen u de precieze details, maar volgende vragen kwamen aan bod.

• Moet de afnemer in de lidstaat van aankomst gevestigd of woonachtig zijn?
• Volstaat een tijdelijke inschrijving voor toerisme?
• Wat als die tijdelijke inschrijving komt te vervallen, moet de verkoper dan alsnog btw betalen?
• Wat als de koper de verwervings-btw niet betaalt in de lidstaat van aankomst?

Het Hof herinnert eraan dat de vrijstelling van de intracommunautaire levering van een nieuw vervoermiddel van toepassing is:

• Wanneer de macht om als eigenaar over dat vervoermiddel te beschikken is overgedragen aan de afnemer én
• De verkoper aantoont dat het vervoermiddel naar een andere lidstaat is verzonden of vervoerd, én
• Dit goed na afloop van deze verzending of dit vervoer het grondgebied van de lidstaat van vertrek fysiek heeft verlaten.

Samengevat: het grensoverschrijdende vervoer van de ene naar de andere lidstaat moet worden aangetoond.

Wat onthouden we? Dat andere elementen zoals de vestigingsplaats van de koper, de al dan niet tijdelijke inschrijving van het voertuig en de al dan niet betaling van de verwervings-btw door de koper in de lidstaat van aankomst, geen voorwaarden zijn voor de vrijstelling van btw in hoofde van de leverancier.

2. Geldig btw-nummer in andere lidstaat

Bij ‘gewone’ intracommunautaire leveringen geldt als tweede voorwaarde, althans volgens de Belgische fiscus, dat de koper in het bezit moet zijn van een geldig btw-nummer in een andere lidstaat. Maar wat als de koper geen geldig btw-nummer bezit? Is de btw-vrijstelling dan onherroepelijk verloren? Het Hof van Justitie meent van niet. Het betrof opnieuw een Portugese zaak, maar naar onze mening heeft ze ook een impact voor België.

De Portugese onderneming Euro Tyre leverde banden aan een Spaanse koper. Vanwege het grensoverschrijdende vervoer vanuit Portugal naar Spanje, bracht Euro Tyre geen btw in rekening.

De koper bleek ten tijde van de leveringen in 2010-2012 niet over een geldig Spaans btw-nummer in VIES te beschikken. Terwijl de Portugese wetgeving – net zoals de Belgische – het bezit van een geldig btw-nummer eist.

De fiscus verwierp de toepassing van de vrijstelling en eiste de btw van Euro Tyre. De zaak komt voor de rechtbank en deze besluit aan het Hof van Justitie de vraag te stellen of de Portugese wetgeving op dit vlak wel in overeenstemming is met de EU richtlijn.

Het Hof beslist dat de btw-vrijstelling voor intracommunautaire levering niet kan worden geweigerd enkel en alleen omdat de afnemer op het tijdstip van die levering noch in VIES was geregistreerd, noch aan een belastingregeling voor intracommunautaire verwervingen onderworpen was.

Het is duidelijk dat het Hof meer belang hecht aan de materiële vereisten voor de btw-vrijstelling (grensoverschrijdend vervoer en de hoedanigheid van de koper) dan aan de formele vereiste (bezit btw-nummer in VIES). Volgens het Hof heeft de Portugese belastingdienst dan ook ten onrechte de vrijstelling van btw geweigerd.

Impact op België?

De Portugese wetgeving blijkt niet volledig in overeenstemming te zijn met de Europese btw-richtlijn, maar hetzelfde kan gezegd worden van onze Belgische wetgeving.

De btw-richtlijn bepaalt dat de lidstaten vrijstelling van btw moeten verlenen voor een intracommunautaire levering welke wordt verricht voor een andere belastingplichtige “die als zodanig handelt in een andere lidstaat dan de lidstaat van vertrek van de verzending of het vervoer van de goederen” (art. 138.1 btw-richtlijn).

België heeft deze bepaling vrijwel letterlijk overgenomen, maar voegt daar – ten onrechte? – aan toe “… en die er aldaar toe gehouden zijn hun intracommunautaire verwervingen van goederen aan de belasting te onderwerpen” (art. 39bis W.BTW) en “die voor de belasting over de toegevoegde waarde geïdentificeerd is in een andere lidstaat” (KB nr. 52, art. 2).

De Belgische wetgeving eist dus dat de koper over een geldig btw-nummer beschikt in een andere lidstaat. En volgens de btw-administratie is die verplichting niet strijdig met het communautair recht. In een Beslissing van 27.08.2013 stelt zij dat dit standpunt principieel gehandhaafd blijft. De administratie zal er in de regel steeds vanuit gaan dat de leverancier een btw-identificatienummer van zijn medecontractant in een andere lidstaat dan België moet opgeven. Enkel in zeer uitzonderlijke omstandigheden zal zij aanvaarden dat het niet vermelden van het btw-nummer van de klant geen gevolgen heeft voor de vrijstelling wegens intracommunautaire regeling.

De vraag is of het Belgische standpunt inzake de intracommunautaire levering gehandhaafd kan blijven na het Euro Tyre arrest.

In afwachting van verdere verduidelijking en om problemen te vermijden, bevelen wij leveranciers toch aan er steeds op aan te dringen dat de koper u een geldig btw-nummer van een andere lidstaat opgeeft.

Publicatiedatum: 27 oktober 2017