Fiscaal gunstregime auteursrechten in afbouw: wat weten we?

Schrijvers, muzikanten, schilders maar ook softwareontwikkelaars, marketeers en architecten: velen van hen maken gebruik van het fiscaal gunstregime voor auteursrechten. Aan deze gunstige regeling zou echter snel één en ander veranderen, zo blijkt uit de plannen van de minister van Financiën. Een voorontwerp van wet werd inmiddels door de ministerraad in eerste lezing goedgekeurd, met de bedoeling om de wijziging reeds tegen jaareinde rond te krijgen. We zetten de belangrijkste geplande wijzigingen voor u graag even op een rijtje.

Inperking van het toepassingsgebied

Het toepassingsgebied van de huidige fiscale wet omvat een ruime waaier aan auteursrechtelijk beschermde werken, waaronder computerprogramma’s en databankenstructuren.

Het nieuwe voorontwerp daarentegen verwijst strikt genomen enkel nog naar letterkunde, kunst en openbare uitvoeringen en opvoeringen.

Een forse inperking van het toepassingsgebied lijkt dus in de maak, in lijn met de politieke aankondigingen hieromtrent. Software-ontwikkelaars, marketeers en architecten lijken hierdoor volledig uit de boot te zullen vallen.

De Minister gaf wel reeds ‘groen licht’ aan de audiovisuele sector, en ook de grafische ontwerpen specifiek binnen de gaming industrie. Deze werken zouden nog steeds onder het gunstregime kunnen vallen. We zijn benieuwd welke uitzonderingen of verduidelijkingen er eventueel nog uit de bus komen.

Nieuwe voorwaarden

Het voorontwerp voegt enkele nieuwe voorwaarden toe om toegang te krijgen tot het gunstregime.

Zo moet de auteur ofwel beschikken over een Kunstwerkattest (als opvolging van het huidige Kunstenaarsstatuut), ofwel moet hij kunnen aantonen dat de auteursrechten worden overgedragen met het oog op publieke mededeling, openbare uitvoering, opvoering of reproductie.

Daarnaast wordt ook een overkoepelend ‘oogmerk tot exploitatie’ opgelegd, zo valt af te leiden uit het voorontwerp. Wie de rechten op een werk dus enkel ‘pro forma’ overdraagt, zal geen toegang krijgen tot het regime.

Wettelijk geregeld percentage

In de nieuwe wettelijke regeling zou worden verankerd dat een bezoldiging voor maximaal 30% mag bestaan uit een vergoeding voor de overdracht van auteursrechten. Hetzelfde zou gelden voor de vergoedingen als zelfstandige.

Momenteel wordt de procentuele verhouding tussen prestaties en auteursrechten niet wettelijk geregeld. Uit de fiscale (ruling)praktijk blijkt wel dat het maximale percentage voor de auteursrechten in principe 25% bedraagt, met daarop de bekende 50%-uitzondering voor journalisten.

Het voorontwerp bevat geen regels omtrent de methode waarbij de vergoeding wordt berekend als percentage van de omzet van de vennootschap die de vergoeding toekent aan (doorgaans) haar bestuurder.

Uitsluiting van het gunstregime voor (zeer) succesvolle auteurs

Een opmerkelijke wijziging is nog dat auteurs geheel zouden worden uitgesloten van het gunstregime wanneer (en vanaf dat) hun gemiddelde vergoeding auteursrechten van de laatste vier belastbare tijdperken hoger zou zijn dan het maximale plafond op jaarbasis (37.500 EUR vóór indexatie; 64.070 EUR voor inkomstenjaar 2022).

Deze regel lijkt gestoeld op het idee dat het gunstregime enkel bedoeld is voor auteurs met wisselvallige en onregelmatige inkomsten. Het zou zijn doel dus voorbijschieten bij auteurs die elk jaar even succesvol zijn.

Bestaande rulings vervallen

Het is belangrijk om voor ogen te houden dat verkregen fiscale beslissingen (‘rulings’) géén bescherming vormen tegen een wetswijziging. Zulke beslissingen zijn immers slechts geldig in de mate dat de onderliggende wetteksten niet veranderen.

Het is de vraag in welke mate deze rulings wel nog hun waarde kunnen behouden wanneer de rulingdienst onder de nieuwe regels tot dezelfde conclusie had kunnen komen. Hiervoor kan overwogen worden een addendum aan te vragen.

De bevoegde fiscale dienst heeft overigens besloten om geen nieuwe rulings meer uit te vaardigen gebaseerd op de huidige regels. Alle lopende ‘prefilingdossiers’ bij de rulingdienst werden derhalve geparkeerd.

Overgangsregime

Het zou de bedoeling zijn van de Minister om de wetswijziging reeds rond te hebben tegen jaareinde, zodat de nieuwe regeling al kan ingaan vanaf 1 januari 2023. Er wordt wel voorzien in een overgangsregime waarbij volgende regels gelden:

• Belastingplichtigen die niet langer in aanmerking komen voor het nieuwe gunstregime, zouden tijdens inkomstenjaar 2023 toch nog gebruik mogen blijven maken van de regeling, zij het dan na halvering van het jaarlijkse plafond en met halvering van de toepasselijke kostenforfaits.
• Het maximale percentage van 30% (zie boven) krijgt pas uitwerking vanaf inkomstenjaar 2025. In inkomstenjaar 2023 bedraagt het percentage 50%, en in inkomstenjaar 2024 nog 40%. Deze regeling is wellicht specifiek uitgewerkt voor de journalisten.

Fiscaal gunstregime auteursrechten: hoe wij u kunnen helpen

Wie vandaag gebruik maakt van het gunstregime, kan beter nu al inschatten wat de impact ‘morgen’ zal zijn. Heel wat vragen kunnen hierbij in uw dossier rijzen:

• Vallen we nog onder het toepassingsgebied van de nieuwe regeling?
• Wat is de netto-impact vanaf 1 januari 2023?
• Indien auteursrechtenvergoedingen uit het loonpakket zullen moeten worden geschrapt, hoe kan dit nettoverlies op optimale wijze worden opgevangen? Is er eventueel een positieve impact op andere vlakken (bv. een toename van de bedrijfsvoorheffingskorting voor onderzoek en ontwikkeling en/of starters)?
• Hoe praktisch omgaan met uw loonbeleid met het oog op de trapsgewijze uitfasering van het auteursrechtenregime over de jaren 2023 en 2024?
• Kunnen we een addendum vragen aan de rulingdienst om onze bestaande ruling geldig te laten verklaren onder de nieuwe regels?
• …

Bij Van Havermaet hebben we alle expertise in huis om u vakkundig te begeleiden bij al uw vragen omtrent auteursrechtenvergoedingen. Ondertussen volgen wij het verdere verloop van deze geplande wijzigingen nauwgezet voor u op. Wordt zeker en vast vervolgd…

Zit u met vragen rond het fiscaal gunstregime voor auteursrechten voor uw bedrijf? Aarzel niet om ons te contacteren.