Schijnzelfstandigheid: hoe voorkomt u dat u risico loopt?

Werkt u regelmatig samen met zelfstandigen? Dan hebt u er alle belang bij om de schijn van schijnzelfstandigheid te voorkomen. Hoe u dat precies doet? Dat leggen we u graag uit!

Een wijziging van de Arbeidsrelatiewet in de zomer van 2012 riep een lijst van negen criteria in het leven om te beoordelen of een arbeidsrelatie als een zelfstandige samenwerking beschouwd kan worden of dat ze daarentegen de kenmerken vertoont van een arbeidsovereenkomst. Werkt u regelmatig samen met zelfstandigen dan zorgt u er best voor dat uw zelfstandige partner niet de schijn van schijnzelfstandige opwekt. Wanneer minstens vijf van de negen criteria vervuld zijn, kunnen de overheidsinstanties ervan uitgaan dat het om een schijnzelfstandige gaat en moet er dus sprake zijn van een arbeidsovereenkomst.

Om welke 9 criteria gaat het bij schijnzelfstandigheid?

1. Geen financieel of economisch risico lopen.
2. Geen financiële beslissingsmacht bezitten.
3. Het aankoopbeleid niet mee bepalen.
4. Het prijsbeleid niet mee bepalen.
5. Niet gebonden zijn aan een resultaatsverbintenis.
6. Een garantie bezitten op een vaste vergoeding.
7. Geen eigen personeel hebben en geen vrijheid om zelf personeel aan te werven of om zich te laten vervangen.
8. Zich niet gedragen als onderneming ten overstaan van anderen of gewoonlijk slechts één opdrachtgever hebben.
9. In ruimtes werken die men niet bezit of met materieel dat ter beschikking gesteld wordt, gefinancierd of gewaarborgd wordt door de medecontractant.

Sectorspecificaties

Bij de invoering tegen de schijnzelfstandigheid werden vooral activiteiten die te maken hebben met bouw, bewaking, transport en schoonmaak geviseerd. De wetswijziging van vorig jaar voorzag dat het vermoeden uitgebreid kon worden naar andere sectoren. Bovendien is het mogelijk de criteria aan te passen of te vervangen.

Recent bereikten vertegenwoordigers van een aantal sectoren actief in de bouw een akkoord over dergelijke criteria. De criteria werden opgenomen in een Koninklijk Besluit van 7 juni 2013 dat op 25 juni 2013 in het Belgisch Staatsblad verscheen. De bestaande criteria werden grotendeels behouden maar hier en daar werden een aantal eigen, sectorgebonden, accenten aangebracht.

Zo wordt in de eerste plaats de afwezigheid van enig financieel of economisch risico verduidelijkt. Hierbij kan het gaan om:

• De afwezigheid van een persoonlijke en substantiële investering in de onderneming met eigen middelen.
• De afwezigheid van een persoonlijke en substantiële deelname in de winsten en de verliezen van de onderneming.
• De afwezigheid van persoonlijke aansprakelijkheid, die geen betrekking heeft op bedrog, een zware fout of een lichte gewoonlijke fout.

Tot slot werd er een criterium in het leven geroepen dat volledig nieuw is: niet onafhankelijk werken ten overstaan van de werkploegen van de medecontractant of van de onderneming waarvan de uitvoerder ervan de werkende vennoot is.

Wenst u samen te werken met een zelfstandige, dan komt het er dus op aan om goed genoeg te scoren. Dit wil zeggen: ervoor zorgen dat er geen vijf van de negen criteria vervuld zijn. Een correct geformuleerde samenwerkingsovereenkomst vormt alvast een stevig fundament. Meer weten hierover? Onze experts staan steeds voor u klaar met professioneel advies!