Winstpremie: wat zijn de grote troeven ervan?

Als werkgever beschikt u over verschillende mogelijkheden om uw medewerkers te belonen en te motiveren. Sinds 1 januari 2018 heeft u er zelfs een extra optie bij: de winstpremie. De voordelige (para)fiscale behandeling en de relatief eenvoudige invoering zijn alvast bijkomende troeven. In dit dossier gaan we dieper in op de modaliteiten van deze premie.

Wat is de winstpremie?

De winstpremie is een vrij nieuwe manier om werknemers te belonen op basis van de winst van uw zaak. Ze is steeds gebaseerd op de gerealiseerde bedrijfswinst van het voorbije boekjaar. Deze premie is een extra verloningsinstrument, bovenop het salaris van uw medewerkers. Ze mag dus nooit bestaande loonbestanddelen of andere voordelen vervangen.

De uiteindelijke som kan bovendien in geen geval méér dan dertig procent van de brutoloonmassa van het betreffende boekjaar bedragen. Het voordeel is trouwens enkel voorzien voor werknemers. Bedrijfsleiders kunnen zichzelf dus geen winstpremie toekennen. Dit voordeel kan overigens worden toegekend door elke onderneming die onderworpen is aan de vennootschapsbelasting.

Merk op dat het om een collectieve premie gaat. Indien u beslist om die uit te keren, dan moet dat aan álle werknemers gebeuren (in tegenstelling tot bijvoorbeeld de loonbonus cao 90, waarmee u bepaalde categorieën kunt uitsluiten). Maar dat betekent niet dat u eenzelfde bedrag dient toe te kennen aan iedereen. U heeft immers de keuze tussen een (zelf te bepalen) vast bedrag en een percentage van het brutoloon.

U beslist ook zelf of u voor een identieke of een gecategoriseerde winstpremie gaat. Bij een identieke premie krijgen alle medewerkers hetzelfde bedrag of percentage van hun brutoloon. Bij een gecategoriseerde winstpremie varieert het bedrag of percentage op basis van zes objectieve criteria: de anciënniteit, de graad, de functie, de weddeschaal, het vergoedingsniveau en de vormingsgraad.

Opteert u voor een gecategoriseerde winstpremie? Weet dan dat het hoogste uitgekeerde bedrag maximaal tien keer hoger mag liggen dan het laagste voorziene bedrag binnen uw bedrijf. Bedraagt de winstpremie van een jonge arbeider bijvoorbeeld 200 euro, dan mag die van een ervaren afdelingsverantwoordelijke dus nooit hoger zijn dan 2.000 euro.

Wat zijn de troeven?

Uit studies blijkt dat werknemers veel belang hechten aan de erkenning van hun prestaties. Beloning op basis van goede resultaten van de onderneming is dan ook een van de voornaamste factoren die de mate van tevredenheid over het loonpakket beïnvloeden. Met een winstpremie geeft u blijk van uw waardering, én spoort u uw medewerkers aan om het beste van zichzelf te blijven geven.

De premie kent ook een voordelige (para)fiscale behandeling. Als werkgever betaalt u geen socialezekerheidsbijdragen, terwijl uw werknemer hierop slechts 13,07 procent aan solidariteitsbijdrage inlevert. De premie zelf vormt (in tegenstelling tot de loonbonus cao 90 of de gewone cashbonus) geen aftrekbare kostenpost voor uw vennootschap, maar uw medewerker betaalt hierop slechts zeven procent belastingen (plus gemeentetaksen).

Hoe begint u eraan?

Wilt u een identieke winstpremie in uw zaak invoeren, dan moet u dit schriftelijk (het mag ook via e-mail of op uw intranet) meedelen aan uw medewerkers. In dat geval volstaat een beslissing door de gewone of buitengewone algemene vergadering met een gewone meerderheid van de stemmen. De notulen van die vergadering moeten dan wel enkele verplichte vermeldingen bevatten. Meer bepaald: het identieke bedrag of percentage van het loon, de manier waarop het salaris wordt berekend (in het geval van een percentage), de toekenningsvoorwaarden (indien er een anciënniteitsvoorwaarde geldt) en de ‘pro rata’-regels bij een vrijwillige schorsing of verbreking van de arbeidsovereenkomst.

Kiest u voor de invoering van een gecategoriseerde in plaats van een identieke winstpremie? In dat geval dient u hiervoor een collectieve arbeidsovereenkomst af te sluiten. Is er geen vakbondsafvaardiging in uw onderneming, dan verloopt de invoering van de premie via een zogeheten toetredingsakte. Die moet ook enkele verplichte vermeldingen bevatten.

En de alternatieven?

Dankzij de winstpremie wordt het dus gemakkelijker om uw werknemers te laten delen in de winst en hen zo extra te motiveren. Maar zo’n aansporing kan natuurlijk ook aan de hand van de loonbonus cao 90, voor het behalen van collectieve doelstellingen binnen uw bedrijf. Als alternatief kunt u ook een gewone cashbonus voor uw medewerkers overwegen.

Uit het voorbeeld in onderstaande tabel blijkt dat de loonbonus voor uw werknemers zelfs nog net iets voordeliger is dan de winstpremie. Anderzijds is die laatste eenvoudiger toe te kennen, en zijn de totale werkgeverskosten lager. De gewone cashbonus is sowieso een pak minder interessant. Het loont dan ook zeker de moeite om de winstpremie in overweging te nemen, voor zover uw onderneming effectief winst maakt.

Conclusie

De winstpremie is relatief eenvoudig in te voeren en biedt zowel voor u als uw werknemers interessante (para)fiscale voordelen. Uit recente cijfers blijkt dat vooral kmo’s de weg vinden naar deze belonings- en motiveringsmogelijkheid. Ter illustratie: in 2018 keerden 738 Belgische bedrijven samen 92,5 miljoen euro aan zulke premies uit aan 50.000 werknemers. Meer dan de helft daarvan telt minder dan tien werknemers.

Roel Van Espen
Artikel verschenen in Trends d.d. 06/05/2019