Successieplanning via beding van aanwas binnenkort onder strikte voorwaarden?
Zoals u kan lezen in onze vorige nieuwsflash (zie artikel “Vlabel legt nu ook het beding van aanwas aan banden“) heeft de Vlaamse Belastingdienst (Vlabel) vorige week het beding van aanwas aan banden gelegd. Vlabel heeft enkele opmerkelijke voorwaarden opgelegd opdat dergelijk beding geen aanleiding zou geven tot schenk- of erfbelasting. Hierbij hanteert Vlabel een hoogst creatieve interpretatie van het burgerlijk recht.
Enkele dagen later komt Vlabel reeds terug op enkele (maar niet alle) van deze nieuwe voorwaarden, na de eerste reacties uit de praktijk. Dit gebeurt helaas zeer stiekem. Het aangepaste standpunt nr. 17044 vermeldt enkel de oorspronkelijke publicatiedatum en geen datum van wijziging. Misschien hoopt men dat dit onopgemerkt zou blijven? Het wordt dringend tijd dat Vlabel werk maakt van meer transparantie. Bovendien lijkt het erop dat Vlabel haar strengere voorwaarden ook wil toepassen op aanwasbedingen uit het verleden. Hierdoor komen fundamentele beginselen van onze rechtsstaat stilaan in het gedrang.
Terug naar het beding van aanwas. Vlabel kondigde een biologisch onmogelijke voorwaarde aan door te eisen dat de gelijkaardigheid van de levensverwachtingen niet enkel moet bestaan bij het afsluiten van het beding van aanwas, maar ook bij de realisatie ervan (met name bij het overlijden van een van de partijen). Dit wordt gecorrigeerd. Enkel op datum van het beding van aanwas moeten de betrokken partijen gelijkaardige overlevingskansen hebben.
Er wordt echter nog een andere wijziging doorgevoerd, namelijk inzake de initiële ongenuanceerde gelijkstelling van elk aanwasbeding met een erfovereenkomst. Vlabel komt tot inkeer en voegt volgende “verduidelijking” toe: “Er dient ook opgemerkt dat een beding van aanwas enkel aan de eisen van art. 1100/1, §3 BW (toekomstige wet) moet beantwoorden indien het als erfovereenkomst kwalificeert”. Dit artikel legt de notariële vorm op voor erfovereenkomsten onder bezwarende titel en onder bijzondere titel. Het valt opnieuw af te wachten hoe Vlabel het onderscheid tussen bedingen van aanwas en erfovereenkomsten zal interpreteren.
Deze nieuwe inzichten van Vlabel mogen ons echter niet blind maken voor enkele andere betwistbare zaken die nog steeds te lezen zijn in deze laatste (?) versie van haar standpunt. Zo blijft Vlabel erbij dat compensatie van ongelijke levensverwachtingen door een ongelijke inleg de fiscale werking van het beding van aanwas in de weg staat. Een beding van aanwas waarin een financiële compensatie is voorzien, zal dus bij overlijden toch aanleiding geven tot erfbelasting.
Hoewel het toe te juichen valt dat Vlabel tot inkeer komt, mag dit in de toekomst op een meer transparante manier gebeuren. In afwachting van verdere “verduidelijkingen” blijft het raadzaam uw oud beding van onder het stof te halen. Onze Vermogensarchitecten staan hiervoor steeds tot uw dienst.
Publicatiedatum: 6 februari 2018