De kaasroute: is schenken voor Nederlandse notaris bijna einde verhaal?

17.06.2020

Nu politici hun handen stilaan kunnen afhouden van alles wat met het “C-woord” te maken heeft, hebben zij weer tijd om op zoek te gaan naar nieuwe inkomsten om de begrotingsgaten trachten op te vullen. Onlangs is de idee van een indijking van de zogenaamde kaasroute in het nieuws gekomen. Waarover gaat het? Wat zijn de gevolgen? 

Onbelast schenken van roerend goed

Bij heel wat roerende schenkingen is de tussenkomst van een notaris vereist en kan geen gebruik gemaakt worden van een klassieke hand- of bankgift. Enkele voorbeelden hiervan zijn de schenking van aandelen op naam, een schenking met voorbehoud van vruchtgebruik, schenking van een vordering, … .

U kan kiezen voor een notaris in België of in het buitenland. Vaak is het ereloon aldaar immers flink lager. Maar er is nog een ander belangrijk verschil. Opteert u voor een Belgische notaris, dan zal u 3% (in rechte lijn, tussen echtgenoten/partners) of 7% (anderen) schenkbelasting betalen over het geschonken vermogen (tarieven in Vlaanderen). De Belgische notaris is immers verplicht om de akte te registreren, waardoor de schenkbelasting opeisbaar wordt.

Dit is niet het geval bij een schenking via een notaris in het buitenland. Aangezien u de akte dan niet moet registreren, kan u schenkbelasting vermijden. U neemt dan wel een risico. Indien de schenker overlijdt binnen een termijn van drie jaar na de schenking, is alsnog erfbelasting op de schenking verschuldigd. De tarieven kunnen dan oplopen tot 27% (in rechte lijn, tussen echtgenoten/partners) of 55% (anderen).

In de praktijk komen notarissen in meerdere landen in aanmerking voor dergelijke onbelaste schenking. Maar Nederland is populair omwille van de nabijheid. Vandaar de naam “kaasroute” uiteraard.

Doorn in het oog

Deze keuzemogelijkheid bestaat al meer dan een eeuw. Maar blijkbaar is zij nu een doorn in het oog. Nogal oneerbiedig spreekt men sinds korte tijd over een “kaasroute” die gestopt moet worden. Te veel vermogende particulieren zouden misbruik maken van deze mogelijkheid om zonder belasting te schenken.

Sommige politici menen de oplossing te hebben gevonden: ook buitenlandse notariële aktes van schenking van roerende goederen zou u verplicht moeten registreren. Waardoor automatisch ook schenkbelasting van toepassing wordt.

Kort door de bocht

Sta ons toe aan te stippen dat de voorstanders van de verplichte registratie een aantal zaken over het hoofd lijken te zien:

  • De huidige regeling bestaat al meer dan een eeuw. Het gaat dus zeker niet om een “nieuwe” route waar sinds kort misbruik van wordt gemaakt.
  • De wetgever heeft integendeel altijd bewust een keuzemogelijkheid voorzien: ofwel kies je voor een onbelaste schenking, maar met een overlijdensrisicotermijn van 3 jaar, ofwel kies je voor een belaste schenking. De voorstanders lijken die risicotermijn te negeren.
  • Het Vlaamse Regeerakkoord voorziet overigens in een verlenging van deze risicoperiode van 3 naar 4 jaar. Dit zou in 2021 in werking treden. Het is natuurlijk bijzonder inconsistent indien de overheid een nieuwe drastische maatregel zou nemen vooraleer een eerder overeengekomen aanpassing in werking treedt.

Daarnaast gebeuren tal van onbelaste schenkingen van roerende goederen zonder tussenkomst van een notaris. Enkele voorbeelden:

  • Een bankgift van liquide middelen of beleggingstegoeden
  • Een schenking van kunstvoorwerpen
  • Een kwijtschelding van een lening.

Blijven deze onder de oude regeling vallen? Of zal een notariële akte verplicht worden voor alle schenkingen? Gaan we dan ook een gift aan een goed doel onderwerpen aan verplichte registratie? Of een milde bijdrage van ouders bij de aankoop van een bouwgrond door de kinderen? Of een enveloppe onder de kerstboom …?

Aub geen nieuwe koterij…

De ratio van het nieuwe wetsvoorstel luidt dat de “kaasroute” alleen maar is weggelegd voor de rijkste Belgen, waardoor enkel zij (alweer) voordeel genieten ten nadele van de minder vermogende Belg. Waarom betalen zij niet gewoon de (toch lage) schenkbelasting?

Afgunst is echter een slechte raadgever voor wetgeving. Onder het mom van “fairness” zijn al vele fiscale maatregelen genomen die door het Grondwettelijk Hof zijn getorpedeerd. En waarom afgunstig zijn op Belgen die hun kinderen een financieel duwtje in de rug willen geven?

Het nieuwe voorstel zou allerhande nieuwe problemen en onduidelijkheden creëren, zoals hoger vermeld. Waarom niet gewoon de reeds afgesproken verlenging van de risicotermijn van 3 naar 4 jaar uitvoeren? Dit zal de keuze voor de onbelaste schenking al een stuk minder populair maken.

Laten we dus hopen dat onze politici het populisme laten varen en verstandige beslissingen nemen. Wij hebben echt geen behoefte aan een nieuwe koterij!

Wij trachten u zo goed en zo snel mogelijk te informeren. De inhoud van dit artikel is gebaseerd op de beschikbare informatie op het ogenblik van de publicatie ervan. De standpunten in onze publicaties kunnen wijzigen naar aanleiding van updates. Deze nieuwsbrief is bijgevolg louter informatief en creëert geen bindend of exhaustief advies. Uiteraard trachten wij onze teksten zo snel mogelijk aan te passen aan de wijzigende richtlijnen en regelgeving. Voor vragen of advisering kan u contact opnemen met ons kantoor.

  • Dit veld is bedoeld voor validatiedoeleinden en moet niet worden gewijzigd.
© Van Havermaet 2024

Wij maken gebruik van cookies of gelijkaardige technologieën (bv. pixels of sociale media plug-ins) om o.a. uw gebruikservaring op onze website zo optimaal mogelijk te maken. Daarnaast wensen wij analyserende en marketing cookies te gebruiken om uw websitebezoek persoonlijker te maken, gerichte advertenties naar u te verzenden en om ons meer inzicht te geven in uw gebruik van onze website.

Gaat u ermee akkoord dat we cookies gebruiken voor een optimale websitebeleving, opdat wij onze website kunnen verbeteren en om u te kunnen verrassen met advertenties? Bevestig dan met "OK".

Wenst u daarentegen specifieke voorkeuren in te stellen voor verschillende soorten cookies? Dat kan via onze cookie policy. Wenst u meer uitleg over ons gebruik van cookies of hoe u cookies kan verwijderen? Lees dan onze cookie policy.