Onbelast schenken met voorbehoud van vruchtgebruik opnieuw mogelijk!

19.06.2018

Sinds 2015 is de Vlaamse Belastingdienst (Vlabel) bevoegd inzake erf- en schenkbelasting. Het is algemeen bekend dat zij sindsdien haar eigen koers vaart en regelmatig controversiële standpunten inneemt over bepaalde planningstechnieken. Een uitgelezen voorbeeld hiervan is het Standpunt nr. 15004 m.b.t. de gesplitste inschrijving van effecten en geldbeleggingen. Recent werd dit (betwiste) standpunt door de Raad van State vernietigd. Benieuwd wat dit voor u betekent? Een overzicht …

Wat voorafging

Vóór 1 juni 2016 was het mogelijk om roerende goederen te schenken voor een notaris in het buitenland (vaak Nederland) met voorbehoud van vruchtgebruik, zonder dat er Belgische of buitenlandse (Nederlandse) schenkbelasting verschuldigd was. Er diende wel rekening gehouden te worden met een zogenaamde risicoperiode. Indien de schenker komt te overlijden binnen een termijn van drie jaar na de schenking, dan betaalt men alsnog Vlaamse erfbelasting op de schenking. Overleeft men deze termijn, dan was de schenking vrij van schenk- en erfbelasting.

De Vlaamse Belastingdienst wou deze Nederlandse kaasroute (althans voor wat betreft schenkingen met voorbehoud van vruchtgebruik) afsluiten. Door de publicatie van haar standpunt nr. 15004 was het sinds 1 juni 2016 niet meer mogelijk om effecten of geldbeleggingen met voorbehoud van vruchtgebruik belastingvrij te schenken via een notaris in het buitenland. Vlabel aanvaardde zogenaamde ‘gesplitste inschrijvingen’ van effecten en geldbeleggingen enkel maar indien deze het gevolg zijn van een schenking waarover schenkbelasting is betaald. Dergelijke schenking diende dan ook via een notaris in België te gebeuren.

Dit standpunt werd met ingang van 1 juni 2017 zelfs nog verder uitgebreid met betrekking tot de schenking met voorbehoud van vruchtgebruik van delen van een Maatschap die geldbeleggingen en/of effecten aanhield. Tevens stelde Vlabel dat er erfbelasting verschuldigd is op alle niet-uitgekeerde dividenden en interesten bij het overlijden van de schenker-vruchtgebruiker, tenzij over deze niet-uitgekeerde vruchten schenkbelasting werd betaald. Hiermee rekening houdend werd dan ook geadviseerd om de interesten en dividenden van een Maatschap (waarbij de delen destijds werden geschonken met voorbehoud van vruchtgebruik) uit te keren.

Vernietiging standpunt VLABEL 

De Raad van State is terecht van oordeel dat noch de wettekst, noch de parlementaire voorbereiding de registratie van de schenking in België oplegt. Uit de wet kan niet worden afgeleid dat de schenking voorafgaand aan de gesplitste inschrijving maar als tegenbewijs geldt indien deze in België is geregistreerd. De Raad van State heeft dan ook het standpunt van Vlabel integraal vernietigd.

Raad van State gaat nog een stapje verder

Hoewel dit niet in het verzoekschrift tot nietigverklaring werd opgenomen, handelt het arrest van de Raad van State ook over de gesplitste aankoop. Bij een gesplitste aankoop kopen de ouders het vruchtgebruik en de kinderen de blote eigendom van hetzelfde onroerend goed. Hierdoor blijft het vruchtgebruik levenslang bij de ouders. De ouders kunnen dus gedurende hun leven het onroerend goed bewonen, verhuren, … .

Vaak schenken de ouders een geldsom aan de kinderen zodat zij de aankoop van de blote eigendom kunnen betalen. Vlabel ging er in dit geval echter van uit dat het onroerend goed, bij overlijden van de ouders, alsnog in volle eigendom aanwezig was in hun nalatenschap en er dus erfbelasting verschuldigd is, tenzij de schenking geregistreerd werd en er m.a.w. schenkbelasting werd betaald.

De Raad van State heeft nu bevestigd dat het niet noodzakelijk moet gaan om een voorafgaande geregistreerde schenking. Het volstaat enkel om aan te tonen dat er een voorafgaande schenking is geweest. Het kan dus ook gaan om een niet-geregistreerde schenking (= geen schenkbelasting) waarvan kan worden bewezen dat deze vóór de gesplitste aankoopakte heeft plaatsgevonden.

Wat betekent dit voor uw successieplanning?

De Vlaamse Belastingdienst zal het vernietigde standpunt niet langer toepassen. Bijgevolg is een schenking van roerende goederen met voorbehoud van vruchtgebruik via een buitenlandse notaris opnieuw mogelijk.

Ook een gesplitste aankoop van een onroerend goed voorafgegaan door een niet-geregistreerde schenking aan de kinderen is opnieuw mogelijk.

Belastingplichtigen die wel belast werden in toepassing van dit standpunt kunnen nog een bezwaar indienen. Dit bezwaarschrift moet binnen de wettelijke bezwaartermijn van 3 maanden na de verzenddatum van het aanslagbiljet ingediend worden.

Wat met het inkomstenbeleid van de maatschap?

Op de Algemene Vergadering van de Maatschap wordt jaarlijks een beslissing genomen omtrent de bestemming van de vruchten (interesten, dividenden, …). Voortaan moeten de vruchten niet langer verplicht uitgekeerd worden om latere erfbelasting te vermijden. U zal m.a.w. opnieuw zelf kunnen beslissen of de vruchten worden uitgekeerd aan de vruchtgebruiker (schenker), dan wel geïncorporeerd worden in het kapitaal of voorlopig gereserveerd worden in de Maatschap.

Onbelast schenken met voorbehoud van vruchtgebruik: conclusie

Wij kunnen de vernietiging van het (controversiële) standpunt van Vlabel alleen maar toejuichen. Door de vernietiging van dit standpunt worden een aantal planningstechnieken opnieuw mogelijk. Hopelijk toont de Vlaamse Belastingdienst zich geen slechte verliezer en worden er geen wetgevende tegenmaatregelen genomen. Hopelijk kan de fiscale rechtszekerheid in Vlaanderen terugkeren na dit duidelijk arrest van de Raad van State …

Indien u nog vragen heeft omtrent het onbelast schenken met voorbehoud van vruchtgebruik of u wenst verdere begeleiding, kan u steeds contact opnemen met één van onze Vermogensarchitecten.

Publicatie datum: 19 juni 2018

 

  • Dit veld is bedoeld voor validatiedoeleinden en moet niet worden gewijzigd.
© Van Havermaet 2024

Wij maken gebruik van cookies of gelijkaardige technologieën (bv. pixels of sociale media plug-ins) om o.a. uw gebruikservaring op onze website zo optimaal mogelijk te maken. Daarnaast wensen wij analyserende en marketing cookies te gebruiken om uw websitebezoek persoonlijker te maken, gerichte advertenties naar u te verzenden en om ons meer inzicht te geven in uw gebruik van onze website.

Gaat u ermee akkoord dat we cookies gebruiken voor een optimale websitebeleving, opdat wij onze website kunnen verbeteren en om u te kunnen verrassen met advertenties? Bevestig dan met "OK".

Wenst u daarentegen specifieke voorkeuren in te stellen voor verschillende soorten cookies? Dat kan via onze cookie policy. Wenst u meer uitleg over ons gebruik van cookies of hoe u cookies kan verwijderen? Lees dan onze cookie policy.