Aansprakelijkheid voor opdrachtgevers wordt groter

Sinds begin 2008 geldt er bij de aanneming van werken in onroerende staat een aansprakelijkheidsregeling: elke opdrachtgever of aannemer die een beroep doet op een (onder)aannemer voor het uitvoeren van werken in onroerende staat is hoofdelijk aansprakelijk voor de sociale en/of fiscale schulden, die deze (onder)aannemer heeft bij het afsluiten van de aannemingsovereenkomst en bij elke betaling van een factuur. Tijd om hier even dieper op in te gaan.

Keten aansprakelijkheid voor opdrachtgevers

Om het systeem optimaal te laten werken werd de subsidiaire hoofdelijke aansprakelijkheid voor opdrachtgevers of “ketenaansprakelijkheid” ingevoerd voor de (onder)aannemers. Zo kunnen deze hoofdelijk aansprakelijk gesteld worden voor de schulden van iedere tussenkomende onderaannemer in de keten. De RSZ en de fiscus kunnen dus stapsgewijs hoger in de keten sociale bijdragen/fiscale schulden innen als aannemers in gebreke blijven. Nu is de subsidiaire hoofdelijke aansprakelijkheid ook uitgebreid naar de opdrachtgever, zodat die niet alleen hoofdelijk aansprakelijk gesteld kan worden voor schulden van zijn directe aannemer, maar ook voor de (sub)onderaannemers in de keten.

Mits een correcte inhouding op de facturen van de medecontractant met sociale en/of fiscale schulden (35% sociale schulden/15% fiscale schulden) en doorstorting naar de RSZ en fiscus, is de opdrachtgever of aannemer bevrijd van de hoofdelijke aansprakelijkheid omtrent de schulden van zijn directe (onder)aannemer. Via een publiek toegankelijke databank van de RSZ en fiscus kan geraadpleegd worden of de inhoudingsplicht toegepast dient te worden bij (onder)aannemers. Voor raadpleging van de schulden van buitenlandse (onder)aannemers gelden er specifieke regels.

4 stappen

Er moet benadrukt worden dat er heel wat stappen moeten voltooid worden vooraleer deze subsidiaire hoofdelijke aansprakelijkheid voor opdrachtgevers zal aangewend worden en een partij hoger in de keten kan aansprakelijk gesteld worden. Concreet houdt dit het volgende in :

1. Als een aannemer nalaat om de nodige inhoudingen uit te voeren op de facturen van een onderaannemer (die zowel bij de overeenkomst als bij de betaling sociale en/of fiscale schulden had) kan hij hoofdelijk aansprakelijk gesteld worden voor de sociale en/of fiscale schulden van zijn onderaannemer.

2. Als deze aannemer de ingebrekestelling wegens aansprakelijkheid voor opdrachtgevers niet betaalt binnen de 30 dagen, zal hij met inhoudingsplicht vermeld worden. De doorgestorte inhoudingen zullen aangewend worden om de ingebrekestelling (de sociale en fiscale schulden van de onderaannemer lager in de ketting) aan te zuiveren.

3. Als deze inhoudingsplicht de vermelde aanzuivering niet toelaat, kan, in theorie, de aannemer hogerop in de keten aangesproken worden (subsidiaire ketenaansprakelijkheid).

4. Als alle vorige invorderingen gefaald hebben kan nu in laatste instantie ook de opdrachtgever (als deze geen natuurlijke persoon is die voor privédoeleinden werken laat uitvoeren) aangesproken worden voor de sociale en fiscale schulden van de bewuste onderaannemer in de keten.

Contractueel vrijwaren

Er zijn dus nog steeds veel voorwaarden die voldaan dienen te zijn vooraleer de theoretische mogelijkheid van subsidiaire hoofdelijke aansprakelijkheid voor opdrachtgevers aangewend kan worden. Bovendien is er voor de aannemers en nu ook de opdrachtgever, de mogelijkheid om zich contractueel te vrijwaren tegen deze subsidiaire hoofdelijke aansprakelijkheid. Zit u met specifieke vragen hieromtrent of wenst u graag meer te weten? Aarzel niet ons te contacteren.