Is een kerstcadeau belastbaar of niet?
Met de feestdagen voor de deur denkt u er misschien aan om uw kinderen of andere oogappels een mooi bedrag over te schrijven. Maar wat vindt de fiscus hiervan? Is een kerstcadeau belastbaar of niet? Wat als hij deze cadeaus behandelt als schenkingen? Het gevolg zou zijn dat op deze bedragen erfbelasting verschuldigd is indien u komt te overlijden binnen een termijn van drie jaar. Om dit te vermijden, is het van belang dat u kan aantonen dat het om een zogenaamd “gelegenheidsgeschenk” gaat. Maar wat is dit nu precies?
Kwalificatie als gelegenheidsgeschenk
Gevoelsmatig dekken de begrippen “geschenk” en “schenking” dezelfde lading, maar fiscaal gezien bestaat er een wezenlijk verschil tussen beide soorten giften: een schenking wordt belast, een gelegenheidsgeschenk niet. De kwalificatie van het cadeau als “geschenk” is dus cruciaal om buiten het vizier van de fiscus te blijven.
U zal in de wet geen bepalingen vinden op basis waarvan u het onderscheid tussen een “geschenk” en een “schenking” kan maken, maar gelukkig bestaan er wel enkele vuistregels.
Om een cadeau als “gelegenheidsgeschenk” te kunnen kwalificeren, wordt over het algemeen aangenomen dat dit cadeau moet voldoen aan drie voorwaarden:
1. Het cadeau moet gegeven zijn ter gelegenheid van een gebeurtenis waarbij het gebruikelijk is dat er geschenken worden gegeven.
De klassieke voorbeelden zijn uiteraard de jaarlijkse feestdagen zoals verjaardagen, Sinterklaas, Kerstmis of Nieuwjaar, maar ook een geboorte, een huwelijk of zelfs een goed rapport of een promotie op het werk zijn zulke gelegenheden.
2. De waarde van het cadeau moet in verhouding staan tot de financiële situatie van de gever.
Het is niet zo duidelijk of de “financiële situatie” van de gever moet worden beoordeeld aan de hand van de maandelijkse inkomsten of het totale vermogen. Niettemin mag u ervan uitgaan dat gelegenheidsgeschenken jaarlijks maximaal 1% van het totale vermogen mogen bedragen.
3. Het geven van cadeaus moet een persoonlijke gewoonte van de gever zijn.
In de rechtspraak is al gebleken dat de Vlaamse Belastingdienst in het gelijk wordt gesteld wanneer zij erfbelasting heft op cadeaus die binnen de drie jaar voor het overlijden werden gegeven aan familieleden door een gever die er gedurende zijn leven niet echt bekend om stond vrijgevig te zijn. In die optiek is het aangewezen om elk jaar bij vaste gelegenheden cadeautjes uit te delen. Uw kinderen verheugen zich alvast op de feestdagen.
Als u aan deze voorwaarden voldoet, is de kans klein dat de Vlaamse Belastingdienst de gelegenheidsgeschenken zal belasten in de erfbelasting.
Belang van het onderscheid?
Belastbaar. De herkwalificatie van een “gelegenheidsgeschenk” tot “schenking” brengt zoals gezegd met zich mee dat erfbelasting verschuldigd is door de begiftigde indien u overlijdt binnen de drie jaar.
Inbrengverplichting. Bijkomend zal de som in geval van een schenking aangerekend worden op het voorbehouden erfdeel van de begiftigde in uw nalatenschap, de zogenaamde wettelijke reserve.
Uw kinderen hebben immers altijd recht op een voorbehouden deel in uw nalatenschap. Wanneer een geschenk aan één van uw kinderen gekwalificeerd wordt als een schenking, dan zal deze laatste de som later moeten inbrengen in de nalatenschap. Door de inbreng wordt de eventuele ongelijkheid onder de erfgenamen hersteld. Dit kan evenwel leiden tot een mogelijke inkorting van de schenking door de andere erfgenamen, wanneer deze het voorbehouden erfdeel van de begiftigde overschrijdt.
Een gelegenheidsgeschenk is daarentegen van inbreng vrijgesteld.
Globale erfovereenkomst. Hoewel een gebruikelijk geschenk dus geen schenking uitmaakt, kan het interessant zijn het hier wel mee gelijk te stellen in een globale erfovereenkomst. Dit met het oog op het bewaren van de familiale vrede. Een globale erfovereenkomst is immers een overeenkomst tussen de ouder(s) en alle kinderen, waarbij zij onderling een subjectief evenwicht overeenkomen, rekening houdend met alle schenkingen, geschenken en andere bevoordelingen die de kinderen al hebben mogen ontvangen. De vermelding van het geschenk in de erfovereenkomst leidt niet automatisch tot een heffing van schenkbelasting.
Is een (kerst)cadeau belastbaar? Besluit
In het geval dat uw cadeau dit jaar niet fysiek onder de kerstboom ligt, maar bestaat uit een bankoverschrijving raden wij aan om een feestelijke mededeling toe te voegen (bv. “Vrolijk kerstfeest en een gelukkig nieuwjaar”). Het woord “schenking” is in ieder geval te vermijden, want voor u het weet, draait een goedbedoeld cadeau uit op een financiële opdoffer voor uw dierbare.
Zit u met specifieke vragen hieromtrent? Aarzel niet ons te contacteren, onze experts staan steeds voor u klaar.
Geschreven door Stephanie Daems en Lennert Jeurissen