Einde moratorium 2.0 – Wat volgt er nu? En hoe treedt de overheid op?

Niet zo lang geleden… Het zou een begin kunnen zijn van een welgekende song, maar helaas. Mooie liedjes duren niet altijd even lang. We hebben onlangs met jullie gecommuniceerd over het tweede moratorium waarbij schuldenaars bescherming konden genieten tegen hun schuldeisers zodra was voldaan aan bepaalde voorwaarden. Maar deze communicatie is inmiddels helaas achterhaald.

Even hernemen: wat was dat moratorium ook al weer?

• Er kon geen bewarend en uitvoerend beslag gelegd worden op roerende goederen van de vennootschap. Invorderingen en gedwongen uitvoeringen op roerende goederen werden tijdelijk opgeschort. Onroerende goederen, zeeschepen en binnenschepen werden niet gevrijwaard.
• Ondernemingen konden niet meer gedagvaard worden in faillissement of gerechtelijke ontbinding tenzij op vordering van het Openbaar Ministerie of voorlopig bewindvoerder.
  Evenmin kon een onderneming-schuldenaar verplicht worden over te gaan tot neerlegging van de boeken indien het vervullen van de faillissementsvoorwaarden het gevolg was van de Covid-19 pandemie.
• Indien een reorganisatieplan wordt toegekend, werden de betalingstermijnen vermeld in het reorganisatieplan verlengd met de duur dat deze maatregel van de opschorting gold.

Het moratorium gold enkel voor bedrijven die sedert het ministerieel besluit van 28 oktober 2020 (hetwelk gewijzigd werd bij ministerieel besluit van 1 november 2020) verplicht de deuren moesten sluiten.

Het plotse einde van het moratorium:

Sedert 1 februari 2021 is het voormelde moratorium niet langer van toepassing. De wet van 20 december 2020 (gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad op 24 december 2020) vermeldde uitdrukkelijk dat het moratorium slechts gold tot en met 31 januari 2021.

Naar de vraag over het waarom van de niet-verlenging van het moratorium, geeft de minister van Justitie als argumentatie dat er in de periode tussen het eerste en tweede moratorium niet veel ondernemingen in faling zijn gegaan én dat de fiscus wel haar ‘gezond verstand’ zal gebruiken en ‘de zaken niet op de spits zal drijven’ (sic).

Deze redenering van de Minister van Justitie is ons inziens bijzonder kort door de bocht: Het grote verschil met het einde van het eerste moratorium is dat er vandaag nog steeds heel wat ondernemingen verplicht hun deuren gesloten moeten houden. Bovendien is het economische leven nog niet terug op het niveau van voor de start van de pandemie. Hiermee wordt blijkbaar geen rekening gehouden in de argumentatie van de bevoegde Minister.

Ook verschillende ondernemersorganisaties hebben al kritiek uit geuit op het plotse en amper gekaderde einde van het moratorium.

Wat betekent het einde van het moratorium nu concreet?

Met het einde van het moratorium verdwijnt meteen ook de faillissementsbescherming die we hierboven geschetst hebben.

Dit betekent dat, wanneer de faillissementsvoorwaarden voldaan zijn, ondernemingen terug verplicht zullen zijn de boeken neer te leggen; dat schuldeisers opnieuw de vrijheid hebben om te dagvaarden in faillissement en ook uitvoerende en bewarende beslagen behoren weer tot de mogelijkheden voor schuldeisers.

Anderzijds lijkt de overheid zich wel te houden aan haar belofte om niet tot invordering over te gaan.

Op 8 februari jl. heeft de FOD Financiën officieel gemeld dat ‘coronaschulden’ (schulden die dateren vanaf 1 januari 2020) voorlopig niet ingevorderd zullen worden door de fiscus.

Let wel: dit is louter een schorsing van de invordering en dus geen kwijtschelding van de schulden. De schulden blijven dus bestaan en er worden nalatigheidsintresten aangerekend.

Voor volgende schulden zal de overheid overigens geen schorsing inlassen:

• schulden die voortvloeien uit een vastgestelde fraude of uit een georganiseerd onvermogen;
• verbeurdverklaringen;
• penale boeten (met in het bijzonder de coronaboeten);
• en de schulden van alimentatievorderingen.

Tevens houdt de overheid nog enkele maatregelen achter de hand zoals het leggen van bewarend beslag op de goederen van de onderneming.

Is er (al) een alternatief?

De Minister van Justitie kondigde tevens een ‘herlanceringsprocedure’ aan. Enkele van de aangekondigde speerpunten daarin zijn dat:

• de procedure van gerechtelijke reorganisatie toegankelijker gemaakt zal worden, m.a.w. dat een onvolledig ingediend dossier lopende de procedure aangevuld kan worden;
• er fiscale vrijstellingen zullen gelden ten voordele van de schuldeisers dewelke hun vordering lastens de schuldenaar-onderneming verminderen;
• een gerechtsmandataris aangesteld kan worden alvorens de effectieve procedure van gerechtelijke reorganisatie is opgestart. Deze gerechtsmandataris kan de schuldenaar-onderneming bijstaan in haar onderhandelingen met de schuldeisers om een minnelijk/collectief akkoord te bewerkstelligen.

Deze wetgeving zal wellicht pas ten vroegste einde maart van kracht zijn. Mogelijk betekent dit dat er in de tussenperiode toch een aantal faillissementen van ondernemingen en aansprakelijkheidsvorderingen tegen bestuurders te verwachten zijn.

Wij drukken u dan ook graag op het hart om – zelfs bij twijfel – zo snel mogelijk uw dossierbeheerder aan te spreken om na te gaan welke handelingen nuttig kunnen zijn of zelfs wettelijk verplicht zijn, om een faillissement te vermijden of (een risico op) bestuurdersaansprakelijkheid te ontlopen.

Tevens benadrukken we graag dat wij onze rol als Uw Rechterhand zeker ook kunnen opnemen door u bij te staan in uw onderhandelingen met contractspartijen om een zo optimaal mogelijk economisch resultaat te bewerkstelligen.