Tijdelijke crisismaatregelen voor ondernemingen: wat kan er?

We hebben de coronacrisis nog maar net achter de kiezen en de volgende crisis diende zich al aan. En hoe! De huidige economische conjunctuur is geen aangenaam klimaat om in te ondernemen. Zowel de federale als de Vlaamse regering hebben dan ook enkele tijdelijke crisismaatregelen voor ondernemingen goedgekeurd. Volg mee wat er zoal werd beslist!

Federale steunmaatregelen

Uitstel betalingstermijnen inzake de inkomstenbelasting en bedrijfsvoorheffing

Een eerste tijdelijke crisismaatregel voor ondernemingen vinden we terug in het verlenen van uitstel van betalingen.

Voor de betaling van bedrijfsvoorheffing, heeft uw onderneming de volgende mogelijkheden:

• de betalingstermijn voor de bedrijfsvoorheffing verbonden aan de maanden november en december 2022, wordt verlengd tot respectievelijk 15 februari en 15 maart 2023;
• de betalingstermijn voor de bedrijfsvoorheffing verbonden aan Q4 van 2022, wordt verlengd tot 15 maart 2023.

Betalingstermijnen gekoppeld aan de inkomstenbelasting voor aanslagjaar 2022, worden verlengd met twee maanden voor de belastingen die opeisbaar worden tot 31 oktober 2023.

Tijdelijke invoering bijzonder stelsel tijdelijke economische werkloosheid

Tot en met 31 maart 2023 kunnen bepaalde werkgevers gebruik maken van een nieuw stelsel van tijdelijke werkloosheid omwille van de energiecrisis.

Tijdelijke werkloosheid omwille van de energiecrisis is een vorm van werkloosheid bedoeld voor energie-intensieve bedrijven. Er is sprake van een energie-intensief bedrijf indien:

• de aankoop van energieproducten in 2021 minstens 3 % van de toegevoegde waarde van het bedrijf uitmaakt (ook andere energieproducten dan aardgas of elektriciteit komen in aanmerking); OF
• de definitieve energierekening van het trimester vóór de aanvraag van de werkloosheid is verdubbeld in vergelijking met de rekening van hetzelfde trimester van het vorige jaar. M.a.w., de energierekening van het derde trimester van 2022 moet dus minstens het dubbele bedragen van de energierekening van het derde trimester van 2021.

Indien de onderneming nog niet was opgericht in hetzelfde trimester van het voorafgaande jaar, dan kan u de verdubbeling van de definitieve energierekening aantonen aan de hand van een energierekening die de onderneming had moeten betalen in dat trimester, op basis van de toen geldende energieprijzen.

Indien uw onderneming gebruik wenst te maken van tijdelijke werkloosheid omwille van de energiecrisis, dan moet u een specifieke procedure volgen. (Van Havermaet kan u uiteraard bijstaan in deze procedure en de na te leven termijnen.)

U kan de arbeidsovereenkomst volledig schorsen voor maximaal vier opeenvolgende weken. Na die periode, kan u onmiddellijk een nieuwe aanvraag voor maximaal vier weken indienen. Er moet dus geen verplichte werkweek worden gepresteerd.

De arbeidsovereenkomst kan ook gedeeltelijk worden geschorst. In dat geval presteren de werknemers minder dan drie dagen per week of minder dan één week per twee weken. Voor een gedeeltelijke schorsing kan u maximaal drie maanden een beroep doen op deze vorm van tijdelijke werkloosheid.

In deze situaties van tijdelijke werkloosheid heeft de werknemer recht op:

• een uitkering van de RVA gelijk aan 70% van het loon (het loon wordt geplafonneerd op 3.075,04 EUR per maand). Op de uitkeringen tijdelijke werkloosheid wordt 26,75% bedrijfsvoorheffing ingehouden.
• een supplement per werkloosheidsdag van minstens 6,22 EUR (te betalen door de werkgever of desgevallend door het Fonds voor Bestaanszekerheid).

Het overbruggingsrecht

Zelfstandigen die hun activiteit stopzetten of onderbreken omdat deze niet langer rendabel is omwille van de stijgende energieprijzen, kunnen aanspraak maken op een ‘uitkering overbruggingsrecht’, en dit voor maximaal 12 maanden. Belangrijk hierbij is dat:

• de sociale bijdragen van vier kwartalen uit de voorafgaande zestien kwartalen effectief betaald werden; en
• de zelfstandige geen enkele andere beroepsactiviteit uitoefent en geen vervangingsinkomen ontvangt.

Het bedrag van de uitkering hangt af van de periode van de onderbreking. Wanneer u als zelfstandige in hoofdberoep of als meewerkende partner de zelfstandige activiteit gedurende minstens zeven opeenvolgende kalenderdagen moet onderbreken omwille van de energiecrisis, kan u het overbruggingsrecht aanvragen. Een officiële stopzetting (zoals de schrapping van de eenmanszaak uit de KBO) is hiervoor niet vereist. Wel moet u uitgebreid motiveren en bewijzen waarom de energiecrisis heeft geleid tot een onderbreking of stopzetting van de zelfstandige activiteit, bijvoorbeeld aan de hand van (voorschot)facturen en/of balanstotalen. Zonder dergelijke bewijsstukken is uw aanvraag onontvankelijk.

Betalingsfaciliteiten voor sociale bijdragen

Uitstel van betaling

Als zelfstandige (ook indien u aangesloten bent in bijberoep of in enige andere categorie) kan u – net als tijdens de coronacrisis – uitstel van betaling vragen voor de sociale bijdragen. Momenteel is dit enkel mogelijk voor het vierde kwartaal van 2022. Deze aanvraag moet u ten laatste op 15 december 2022 indienen. De aanvraag moet een verklaring over de impact van de energiecrisis bevatten, alsook documenten waaruit blijkt dat uw energiefactuur momenteel een sterke stijging kent.

Uitstel is natuurlijk geen afstel. U moet de bijdrage uiterlijk op 15 december 2023 betalen om verhogingen te vermijden. Bij het niet respecteren van deze termijn, vervallen bovendien uw sociale rechten voor het vierde kwartaal van 2022. Instanties zoals het ziekenfonds kunnen dan onterecht uitbetaalde uitkeringen terugvorderen.

Let wel, het is niet interessant om gebruik te maken van dit betalingsuitstel wanneer u VAPZ-premies betaalde in 2022, aangezien deze premies dan niet fiscaal aftrekbaar zijn. Met andere woorden, u verliest het fiscale voordeel van de betaalde VAPZ-premies en moet de bijdragen voor het vierde kwartaal van 2022 later alsnog betalen.

Vrijstelling van betaling

Een vrijstelling voor de sociale bijdragen voor het vierde kwartaal 2022 is mogelijk, indien:

• de energiecrisis een grote impact heeft op uw zelfstandige activiteit; en
• uw voorschotfactuur voor energie in 2022 sterk verhoogd is ten opzichte van 2021.

Het aanvragen van een vrijstelling van bijdragen is niet mogelijk indien u als zelfstandige slechts een verminderde bijdrage moet betalen. Als starter moet u minstens vier kwartalen aangesloten zijn vooraleer u een aanvraag tot vrijstelling kan indienen.

Houd wel rekening met volgende addertjes onder het gras: een vrijgesteld kwartaal levert geen pensioenrechten op en vormt een belemmering voor de fiscale aftrekbaarheid van de VAPZ-premies voor het jaar 2022. Om uw pensioenrechten toch te behouden, heeft u wel de mogelijkheid om de vrijgestelde kwartalen nog te betalen binnen een termijn van vijf jaar.

Vermindering sociale bijdragen

U kan als zelfstandige uw sociale bijdragen aanpassen aan de economische realiteit. Bent u vandaag hoge bijdragen verschuldigd, maar is uw zelfstandige activiteit zwaar getroffen door de energiecrisis? Dan kan u een lager geraamd inkomen doorgeven aan het sociaal verzekeringsfonds.

Houd er echter rekening mee dat, als later blijkt dat uw werkelijk inkomen hoger is dan het geraamd inkomen, het sociaal verzekeringsfonds verhogingen zal aanrekenen wegens het aanvragen van een onterechte vermindering.

Tijdelijk moratorium voor ondernemingen gedurende de energiecrisis

Ook het ‘tijdelijk moratorium’ is terug van weg geweest en moet energie-intensieve ondernemingen in moeilijkheden beschermen.

Deze gunstmaatregel bestaat voor een onderneming:

• die werd opgericht voor 24 februari 2022 en die niet duurzaam heeft opgehouden te betalen op datum van 24 februari 2022;
• waar de aankoop van energieproducten en elektriciteit van de onderneming ten minste 3% van de toegevoegde waarde uitmaakt voor het kalenderjaar 2021;
• die de voorbije drie maanden een energieprijs heeft betaald die ten minste is verdubbeld ten opzichte van de energieprijs die gemiddeld is betaald tussen 1 januari 2021 en 30 september 2021;
• en die geen vervallen en opeisbare belastingschulden of sociale zekerheidsschulden heeft (met uitzondering van deze die onder een afbetalingsregeling vallen).

Het tijdelijk moratorium is geen vrijgeleide om opeisbare schulden niet te betalen, maar moet begrepen worden als volgt:

• er kan geen beslag gelegd worden op roerende goederen van de vennootschap. Let wel, dit geldt enkel voor het beslag ten gevolge van de aankoop van de wettelijk gedefinieerde energieproducten ná 24 februari 2022.
• voormelde ondernemingen kunnen voorlopig niet meer gedagvaard worden in faillissement of gerechtelijke ontbinding. Let wel, een faillissement op vordering van het Openbaar Ministerie of voorlopig bewindvoerder kan wel nog. Indien de onderneming-schuldenaar alsnog op de inleidende zitting verschijnt, krijgt zij een termijn van 15 dagen toegekend om aan te tonen zij een energie-intensieve onderneming in moeilijkheden is.
• evenmin kan de onderneming-schuldenaar verplicht worden over te gaan tot neerlegging van de boeken indien de faillissementsvoorwaarden het gevolg zijn van de stijgende energieprijzen. Echter, niets weerhoudt de onderneming-schuldenaar ervan om toch op eigen initiatief over te gaan tot aangifte van faillissement.
• de overdracht onder gerechtelijk gezag van een deel of het geheel van de activiteiten kan niet worden bevolen.

Zoals vermeld, is de opschorting tijdelijk en geldt de gunstmaatregel momenteel tot 31 december 2022. Het is mogelijk dat de termijn verlengd wordt, maar dit kan enkel in periodes van maximaal drie maanden.

Vlaamse steunmaatregelen

De hierboven vermelde tijdelijke crisismaatregelen voor ondernemingen werden federaal ingevoerd. Ook Vlaanderen heeft enkele ondersteunende maatregelen uitgevaardigd.

Subsidie voor meerkosten gas en elektriciteit

Zo kan u een subsidie krijgen om de meerkosten voor gas en elektriciteit te dekken.

Ondernemingen die een operationeel verlies lijden en die geconfronteerd worden met een verdubbeling van hun gas- en/of elektriciteitsprijzen in het vierde kwartaal van 2022 (in vergelijking met 2021), komen in aanmerking voor een subsidie van 25% van de ‘meerkosten’. Bijkomende voorwaarde is wel dat uw onderneming in 2021 minstens 7.500 EUR aan kosten voor gas en/of elektriciteit had in haar Vlaamse vestiging(en).

De subsidie zou vanaf eind november 2022 aangevraagd kunnen worden.

Overbruggingslening

Daarnaast spreekt men ook over de uitbreiding van de overbruggingslening. Hiermee wil de Vlaamse Overheid tegemoet komen aan Vlaamse ondernemingen en vennootschappen die ingevolge de oorlog in Oekraïne te kampen hebben met liquiditeitsproblemen. Bovendien zijn er nog enkele andere voorwaarden alvorens men in aanmerking komt voor deze lening. Een voldoende grote afbetalingscapaciteit behoort bijvoorbeeld tot deze voorwaarden.

De aanvraag dient uiterlijk op 15 december 2022 om 12u00 te zijn ingediend.

Indien u wenst te verifiëren of uw zelfstandige activiteit of uw vennootschap in aanmerking komt voor voormelde steunmaatregelen, dan beoordelen wij graag de situatie en omstandigheden om u met raad en daad te kunnen bijstaan. Neem contact met ons op voor meer info rond deze tijdelijke crisismaatregelen voor ondernemingen.